جزئیات جدید از گشایش ارزی

دنیای اقتصاد- در حالی که وعده روز شنبه معاون اول رییس‌جمهور برای «گشایش بزرگ ارزی» همچنان چشم بازارها را به خود جلب کرده است، با انتشار اظهارات تازه معاون وزیر خارجه، نشانه‌های بیشتری از ابعاد سیاسی و دیپلماتیک این موضوع روشن شد. عباس عراقچی، معاون آسیا و اقیانوسیه وزیر خارجه روز گذشته تاکید کرد که معاونت تحت نظر او، با توجه به ماهیت کشورهایی که در حوزه ماموریتش قرار دارند، سعی کرده تحریم‌ها را از تهدید به فرصت تبدیل کند. به گفته معاون وزیر خارجه، بخشی از برنامه مورد توافق با طرف‌های خارجی «استفاده از ارزهای محلی و تهاتر کالا در مقابل کالا است؛ ولی ما شیوه‌های ابتکاری دیگری در تبادلات بانکی پیدا کردیم و موفق شدیم درآمدهای ارزی کشور را تا آنجایی که لازم است به آن مسیرها منتقل کنیم.» در همین حال، برخی اخبار از موافقت چین و روسیه برای تسهیل در تبدیل ارزهای بازرگانان ایرانی و گشایش ال‌سی‌هایی از مبدا ایران حکایت دارند. از هند و مالزی هم به عنوان دیگر طرف‌های هماهنگ با ایران در این زمینه نام برده شده است. همزمان، رییس ‌کل بانک مرکزی از آمادگی تهران برای دریافت طلا به جای ارز در مبادلات تجاری با دیگر کشورها خبر داده است. معاون‌اول رییس‌جمهور نیز در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» خبر داده است که نتایج گشایش ارزی به‌زودی آثار خود را نشان خواهد داد.

معاون آسیا و اقیانوسیه وزیر خارجه توضیح داد
جزئیات تازه از گشایش بزرگ ارزی
دنیای اقتصاد- مجید اعزازی: سه روز پس از اینکه محمدرضا رحیمی، معاون اول رییس‌جمهور از «گشایش بزرگ ارزی» خبر داد، سیدعباس عراقچی، معاون آسیا و اقیانوسیه وزیر خارجه اعلام کرد که شیوه‌های ابتکاری در تبادلات بانکی را پیدا کرده‌ایم و موفق شدیم درآمدهای ارزی را به آن مسیرها منتقل کنیم.
به گفته معاون وزیر خارجه، برخی از این شیوه‌ها «استفاده از ارزهای محلی و تهاتر کالا در مقابل کالااست». عراقچی البته تصریح کرد:
«ما شیوه‌های ابتکاری دیگری در تبادلات بانکی پیدا کردیم و موفق شدیم درآمدهای ارزی کشور را تا آن جایی که لازم است به آن مسیرها منتقل کنیم.» در همین حال، برخی اخبار از موافقت چین برای تسهیل در تبدیل ارزهای ایران و ارائه تسهیلات مالیاتی از سوی روسیه به دفاتر تجاری ایران حکایت دارد.
تحریم بانکی ایران از سوی واشنگتن که در قالب بودجه دفاعی آمریکا در آخرین روز سال 2011 (10 دی‌ماه 1390) از سوی باراک اوباما، رییس‌جمهور این کشور امضا شد و همچنین رای مشابه وزیران خارجه اتحادیه اروپا به تحریم بانکی ایران از سوی این اتحادیه، مشکلاتی را در مسیر تجارت میان ایران و سایر کشورها ایجاد کرده است. در چنین شرایطی معاون اول رییس‌جمهور روز شنبه هفته جاری در جمع صادرکنندگان از گشایش ارزی بزرگی خبر داده بود که «بمبی از تعجب و ناباوری را در میان غربی‌ها و به ویژه تحریم‌کنندگان» منفجر خواهد کرد. رحیمی اما در سخنان روز شنبه خود توضیح بیشتری در این باره نداد؛ با وجود این، همان روز، وزیر صنعت، معدن و تجارت این‌گونه حرف‌های او را تکمیل کرده بود که «تمهیدات توسط بانک مرکزی اندیشیده شده تا درآمدهای ارزی حاصل از صادرات از طریق مکانیزم‌هایی در اختیار مصارف ارزی قرار گیرد.» روزنامه دولت نیز در پوشش این مراسم از اجرای طرح جدیدی برای سرعت بخشیدن به انتقال‌های ارزی خبر داده و پیش‌بینی کرده بود: با اجرای این طرح، قیمت ارز در روزهای آینده کاهش خواهد یافت.
دراین میان، برخی از فعالان اقتصادی روز یکشنبه خبر داده بودند که قرار است در روز سه‌شنبه (دیروز) اطلاعات بیشتری در این مورد از سوی دولت منتشر شود. دیروز، اما معاون اول رییس جمهور در حاشیه همایش ملی حمایت از مصرف‌کنندگان در پاسخ به سوال «دنیای اقتصاد» در مورد سازوکار وقوع گشایش ارزی مورد نظرش توضیح بیشتری نداد، و تنها تاکید کرد که تا یکی دو هفته دیگر، اقدامات دولت برای تحول بازار ارز به نتیجه خواهد رسید. با این حال معاون آسیا و اقیانوسیه وزارت خارجه در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس ضمن تشریح شیوه‌های ابتکاری برای تبادلات بانکی اظهار کرد که معاونت متبوعش با توجه به شکل و ماهیت کشورهایی که در حوزه تحت پوشش آن دارند، سعی کرده تحریم‌ها را از تهدید به فرصت تبدیل کند.
دستیابی به شیوه‌های ابتکاری
معاون وزیر خارجه در این مصاحبه درباره مبادلات پایاپای و اینکه گفته شده پاکستان در قبال صدور گندم به ما، کود شیمیایی و آهن دریافت می‌کند، با بیان اینکه اکثر اخباری که منتشر می‌شود، نادرست است، تصریح کرد: ما با پاکستان چنین قراری نداشتیم. در سفر آقای رییس‌جمهور قرار بر این شد که ما در خرید کالاهای مورد نیاز خود برای پاکستان، اولویت قائل شویم (نمونه آن گندم، برنج بود) و بر اصل تهاتر و مبادلات براساس ارزهای محلی نیز تاکید شده است.
معاون آسیا و اقیانوسیه وزیر خارجه ادامه داد: در بحث تبادلات بانکی و مالی موفق شدیم به شیوه‌های ابتکاری جدیدی با هر کشور دست پیدا کنیم و شیوه‌هایی که عنوان هم شده استفاده از ارزهای محلی و تهاتر کالا در مقابل کالاست که میزان درصد همه اینها با حساب و کتاب و مذاکرات بین مقامات بانک‌های مرکزی و مقامات تجاری دو کشور مشخص می‌شود. ما شیوه‌های ابتکاری دیگری در تبادلات بانکی پیدا کردیم و موفق شدیم درآمدهای ارزی کشور را تا آن جایی که لازم است به آن مسیرها منتقل کنیم.
موافقت چین و روسیه برای تسهیل امور مالی
دیروز، همزمان با اظهارات عراقچی درباره به‌کارگیری ابتکار جدید تهران برای دور زدن تحریم‌های مالی، برخی فعالان بخش خصوصی از توافق میان ایران با برخی کشورهای آسیایی از جمله چین، روسیه، هند و مالزی خبر دادند. به گفته این فعالان اقتصادی، در رایزنی‌های تهران- پکن، چین توافق کرده است تا در تبدیل ارزهای تحت مالکیت ایران تسهیل ایجاد کند. ماحصل مذاکرات تجاری تهران-مسکو نیز این بوده که روسیه قول داده است برای دفاتر تجاری ایران، تسهیلات مالیاتی قائل شود تا مبادلات تجاری ایران از طریق روسیه تسهیل شود.
افزایش حمایت‌های پکن و مسکو از تهران
چین و روسیه طی ماه‌های گذشته همواره با تحریم‌های یکجانبه آمریکا و اروپا علیه ایران به شدت مخالفت کرده و بر از سرگیری مذاکرات میان ایران و 1+5 به منظور دستیابی به راه‌حلی دیپلماتیک تاکید کرده‌اند. با وجود این، حمایت‌های روسیه از کشورمان طی چند روز گذشته شدت گرفته است. به گونه‌ای که ولادیمیر پوتین، نخست‌وزیر و نامزد پست ریاست‌جمهوری روسیه در مقاله‌ای با تاکید بر حق ایران در توسعه برنامه هسته‌ای خود تحت نظارت کامل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اعمال تحریم‌ها و تهدیدات نظامی علیه این کشور را غیرقابل قبول دانسته و نوشته بود: بدون تردید روسیه نگران افزایش روزافزون تهدیدها در خصوص امکان حمله نظامی به این کشور است.
پوتین افزوده بود: من معتقدم که ‌حل این مساله تنها از طریق مسالمت‌آمیز امکان‌پذیر است. ما حق ایران برای توسعه برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز خود را کاملا به رسمیت می‌شناسیم.
نخست‌وزیر روسیه تاکید کرده بود: مساله این است که دیگر زمان اعمال تحریم‌ها به سر رسیده است، چه رسد به تهدید نظامی. باز هم یادآوری می‌کنم که ما دیگر در قرن نوزدهم و در قرن بیستم قرار نداریم که از چنین روش‌هایی استفاده شود. بر این اساس پوتین پیشنهاد کرده بود که تمام تحریم‌های موجود علیه تهران از جمله تحریم‌های یک‌جانبه در مقابل قرار گرفتن تمام فعالیت هسته‌ای ایران تحت کنترل مطمئن و همه‌جانبه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی لغو شود.
صدور نفت ادامه دارد
معاون آسیا و اقیانوسیه وزیر خارجه در بخش دیگری از گفت و گوی خود با خبرگزاری فارس، در پاسخ به سوالی درباره اخبار مطرح شده مبنی بر کاهش خرید نفت ایران از سوی برخی از مشتریان، با بیان اینکه مشتریان عمده ما در آسیا هستند و تقریبا 70 الی 80 درصد نفت صادراتی ما به آسیا صادر می‌شود، گفت: مشتریان عمده ارتباطشان را با ما حفظ کرده‌اند و از تحریم‌های یکجانبه آمریکا پیروی نمی‌کنند. دو مشتری عمده ما ژاپن و کره جنوبی هستند که صراحتا اعلام کرده‌اند برای مستثنا شدن از تحریم‌های یکجانبه در حال مذاکره هستند. عراقچی افزود: آنچه که برای ما مهم است این است که جریان صدور نفت ایران ادامه دارد و با مانعی برخورد نکرده و اگر در جایی کاهش یابد در مقابل مشتریان دیگری داریم و دیگرانی هستند که خواستار افزایش خرید نفت از ایران هستند.
وی در عین حال یادآور شد: ممکن است در برخی کشورها درصدهای خرید نفت بالا و پایین شود، اما آمریکایی‌ها در هدفشان برای اینکه ایران را از منافع حاصل از فروش نفت محروم کنند، ناکام بوده‌اند و ما توانسته‌ایم این موضوع را مدیریت کنیم.

پذیرش طلا به جای ارز در مبادلات خارجی
رییس کل بانک مرکزی گفت: ایران در مبادلات تجاری با دیگر کشورها، علاوه بر دلار و ارز کشورهای طرف معامله، می‌تواند به جای ارز، طلا را نیز دریافت کند.
«محمود بهمنی» در گفت‌و‌گو با ایرنا، در پاسخ به این پرسش که آیا در انجام مبادلات تجاری ارز دیگری به جای دلار نیز دریافت می‌شود یا خیر ؟ اظهار کرد: ایران در مبادلات تجاری تنها با دلار کار نمی‌کند و هر کشوری می‌تواند ارز خود را پرداخت کند. به گفته رییس کل بانک مرکزی، ایران از کشور‌های چین و هند به جای ارز کالا هم وارد می‌کند و هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد. بهمنی افزود: اگر کشوری بخواهد می‌تواند طلا هم پرداخت کند و ما بدون هیچ مشکلی آن را می‌پذیریم.
سخنگوی شورای پول و اعتبار در خصوص وضعیت تامین ارز نیز گفت: ارز به میزان مورد نیاز در اختیار واردکنندگان قرار می‌گیرد و مشکلی در این خصوص وجود نخواهند داشت.
وی ادامه داد: در همین حال اگر فردی قصد ذخیره کردن ارز را داشته باشد نیازی نیست که ارز دولتی در اختیارش قرار گیرد. رییس کل بانک مرکزی تصریح کرد: این بانک علاوه بر تامین ارز مورد نیاز بیماران به نیاز واقعی افراد نیز پاسخ می‌دهد.
بهمنی گفت: باید از تقاضای کاذب و ذخیره کردن ارز توسط افراد سودجو جلوگیری کنیم و تلاش می‌شود قیمت دلار را به مرور و با توجه به شرایط اقتصادی کشور به سمت واقعی سوق دهیم.
عکس: خبرگزاری مهر